Dalam sebuah negara majmuk berbilang kaum, kejuruteraan kemasyarakatan melibatkan tindakan-tindakan afirmatif untuk mempertingkatkan kedudukan ekonomi kaum kurang maju adalah perlu. Kami tidak menyangsikan hasrat murni pengasas-pengasas DEB dan kami percaya objektif-objektif DEB boleh dicapai sekiranya dasar-dasar betul dirangkakan dan dilaksanakan.
Kerajaan di mana-mana negara pun biasanya cepat menuntut kepujian bagi sesuatu kejayaan. Akan tetepi, di Malaysia, dalam hal pencapaian sasaran 30 peratus ekuiti bumiputera, nampaknya kerajaan lebih cenderung untuk mengisytiharkan “kegagalan”.
Adakah ini satu “pengakuan kegagalan” yang jujur atau satu alasan untuk melanjutkan program-program untuk faedah golongan elit yang mempunyai pertalian kuat?
Tujuan terutama DEB ialah perpaduan nasional. Malangnya, selepas berpuluh-puluh tahun DEB dilaksanakan, masih terdapat beberapa orang yang berpengaruh dari tiga kaum terbesar di Malaysia yang tidak puas hati dengan keputusan DEB. Sebab-sebab mereka rasa tidak puas hati bertentangan antara satu sama lain. Sebab-sebab mereka adalah seperti berikut:
• Orang Melayu yang yakin penuh akan benarnya data-data kerajaan mengenai pemilikan ekuiti rasa tidak puas hati kerana 65 peratus penduduk Malaysia terdiri daripada bumiputera, tetapi mereka hanya memiliki 24 peratus daripada jumlah modal saham syarikat-syarikat berhad, sedangkan kumpulan-kumpulan minoriti (termasuk orang asing) memiliki 76 peratus.
• Orang Cina pula kecewa kerana walaupun pemegang saham utama bagi kebanyakan syarikat besar ialah bumiputera dan/atau dikuasai kerajaan, tuduhan masih dilemparkan terhadap orang Cina bahawa mereka tidak sudi sama-sama menikmati kekayaan negara dengan bumiputera.
• Kaum India pula rasa diketepikan kerana walaupun pemilikan ekuiti mereka dalam syarikat-syarikat berhad adalan rendah, usaha-usaha yang dilakukan oleh kerajaan untuk menaikkan kedudukan ekonomi mereka adalah tidak cukup.
Kebenaran mengenai pemilikan ekuiti mesti didedahkan supaya rasa tidak puas hati dan kecewa yang boleh mengakibatkan perpecahan dan ketidakpercayaan di kalangan rakyat Malaysia dapat dihapuskan agar perpaduan negara dapat dicapai.
Segala salah faham mengenai sasaran ekuiti bumiputera 30 peratus masih belum dicapai hendaklah dibetulkan. Dasar-dasar dan program-program berkaitan dengan DEB yang menyebabkan kronisme dan ketidakcekapan mestilah dihentikan.
Data kerajaan mengenai pemilikan ekuiti meliputi semua syarikat berhad di Malaysia, termasuklah syarikat tersenarai di Bursa Malaysia (dikenali sebagai KLSE sebelum tahun 2005) dan syarikat-syarikat sendirian berhad yang tidak tersenarai di Bursa. Kertas ini meliputi syarikat-syarikat yang sama sepertimana yang diliputi oleh kerajaan.
Huraian berasaskan data kerajaan
Pendekatan asas kami ialah menggunakan data dari punca-punca rasmi yang terbuka kepada orang ramai, khasnya data dari dokumen-dokumen Rancangan Malaysia. Perhatian khas diberi kepada tahun 2000 kerana terdapat data yang berkaitan dalam dokumen Rancangan Malaysia Kelapan. Demi ketelusan dan memudahkan para pembaca untuk membuat pengesahan, butir-butir mengenai punca data dinyatakan dengan jelasnya dalam kertas ini.
Apabila anggaran baru perlu dibuat, kami berdasarkannya kepada data rasmi dan punca-punca yang boleh dipercayai. Kami selalu memegang satu prinsip penting, iaitu, berhati-hati dan hanya menggunakan andaian-andaian yang konservatif.
Oleh kerana anggaran kami diperolehi secara langsung daripada data kerajaan, sesiapa yang mencabar anggaran kami sebenarnya mencabar data kerajaan. Sebaliknya, jikalau anggaran kami dikritik kerana kami menggunakan andaian konservatif, kami ingin menegaskan bahawa andaian-andaian yang longgar akan menyebabkan kesimpulan kami lebih kukuh.
Kerajaan sedang dalam proses menyediakan dokumen Rancangan Malaysia Kesebelas (11MP) yang akan diterbitkan pertengahan tahun 2015. Kami harap menteri di Jabatan Perdana Menteri yang bertanggungjawab atas penyediaan 11MP, Abdul Wahid Omar, bekas ketua eksekutif kepada beberapa buah syarikat berkaitan Kerajaan (government-linked company atau GLC) dan seorang pegawai bank serta akauntan yang terkemuka akan faham huraian kami, bersedia memberi pertimbangan yang sewajarnya kepada cadangan-cadangan yang membina.
Dua kelemahan asas dalam metodologi kerajaan
Jadual-jadual dalam beberapa buah dokumen Rancangan Malaysia yang menunjukkan “Hak Milik Modal Saham Syarikat-Syarikat Berhad” menyatakan secara jelasnya bahawa:
1. “Nilai Par” ialah asas penilaian bagi modal saham; dan
2. Saham yang dipegang Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri TIDAK diambilkira dalam penghitungan.
Ketelusan kerajaan dalam hal ini patut dipuji. Bagaimanapun, dua perkara tersebut di atas tidak boleh dipandang ringan. Penggunaan “nilai par” untuk menggantikan “harga pasaran” dan tidak mengambilkira saham-saham yang dipegang kerajaan menyebabkan metodologi pengiraan pemilikan ekuiti yang dipakai oleh kerajaan tidak munasabah dan tidak lengkap.
Dua kecacatan ini mewujudkan keraguan serius sama ada data rasmi benar-benar mencerminkan gambaran yang betul dan adil mengenai pemilikan ekuiti mengikut kaum di negara ini. Metodologi yang dipakai oleh kerajaan bukanlah sesuatu yang suci. Anggaran-anggaran modal saham yang dibuat oleh kerajaan bukan sesuatu yang tidak boleh dipersoalkan.
Kami berharap apabila kecacatan-kecacatan tersebut dibawa kepada perhatian pihak-pihak yang berkenaan, mereka akan bertindak balas secara positif dan mengubah metodologi itu pada masa akan datang.
Kami setuju dengan kerajaan bahawa semua syarikat yang daftar dengan Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) hendaklah diambilkira dalam pengiraan pemilikan ekuiti dan bukan terhad kepada syarikat-syarikat tersenarai di Bursa Malaysia sahaja.
Ini kerana terdapat perbezaan besar antara bilangan syarikat-syarikat tersenarai di Bursa dan bilangan syarikat-syarikat sendirian berhad. Misalnya, pada Disember 2005, terdapat 720,000 buah syarikat yang daftar dengan SSM, tetapi hanya kira-kira 1,000 buah yang tersenarai di Bursa Malaysia, 719,000 buah ialah syarikat sendirian berhad.
Bagi syarikat sendirian berhad, kami setuju dengan kerajaan bahawa “nilai par” digunakan untuk menilaikan modal saham kerana saham-sahamnya tidak dijual-beli secara terbuka di pasaran dan oleh sebab itu tiada harga pasaran dapat ditentukan.
Akan tetapi, bagi syarikat-syarikat tersenarai di Bursa, kami berpendapat penilaian harus berlandaskan harga pasaran yang dapat mencerminkan nilai sebenarnya.
Ketidakmunasabahan nilai par dijadikan asas penilaian
Banyak saham tersenarai di Bursa mempunyai “nilai par” yang rendah, tetapi disebabkan prestasi perniagaan yang cemerlang, harga pasarannya beberapa kali ganda lebih tinggi daripada nilai par. Sebaliknya, terdapat juga saham-saham yang mempunyai harga pasaran lebih rendah daripada nilai par.
Adalah tidak masuk akal sekiranya penilaian modal saham kedua-dua jenis syarikat (iaitu syarikat yang tersenarai di Bursa dan syarikat sendirian berhad) dibuat dengan menggunakan “nilai par” semata-mata atas sebab keseragaman.
Kerajaan mungkin mengatakan penggunaan “nilai par” untuk penilaian modal saham telah bermula pada tahun-tahun 1970-an. Sebenarnya, pada masa itu, Malaysia tidak banyak menggunakan komputer.
Oleh sebab itu, penilaian modal saham dan pemantauan perubahan harga-harga saham mengikut harga pasaran adalah sukar sekali. Penggunaan “nilai par” bagi syarikat-syarikat tersenarai di KLSE pada ketika itu hendaklah dianggap sebagai langkah sementara sahaja.
Kerajaan memberi satu lagi alasan kenapa harga pasaran tidak dipakai. Pada 7 November 2006, dalam ucapan penggulungan pada peringkat jawatankuasa Belanjawan 2007 di Parliamen, Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, Abdul Rahman Suliman berkata sebabnya ialah harga pasaran selalu berubah dan dipengaruhi oleh kegiatan spekulasi dan “window dressing” (kegiatan pembelian saham bertujuan menaikkan harga saham).
Hujah sedemikian langsung tidak menyakinkan kerana masaalah “window dressing” tersebut dapat diatasi atau diminimakan dengan senangnya. Harga pasaran pukul rata bagi sembilan bulan boleh digunakan, tanpa bulan November, Disember dan Januari kerana kegiatan “window dressing” biasanya dilakukan dalam tiga bulan tersebut.
Untuk menunjukkan ketidakmunasabahan “nilai par”, sebagai contoh, kami bandingkan Malayan Banking Berhad (Maybank), dengan sebuah syarikat kecil XYX Sdn Bhd. Kedua-dua syarikat mempunyai “nilai par” yang sama sebanyak RM1.00 sesaham.
Pada 17 November 2014, harga penutupan Maybank di Bursa ialah RM9.55 sesaham. Tentulah, seseorang yang waras fikirannya tidak akan berpendapat bahawa memandangkan dua syarikat itu mempunyai nilai par yang sama sebanyak RM10,000 bagi 10,000 saham, dengan gembiranya dia akan tukar 10,000 saham Maybank (jumlah nilai pasaran sebanyak RM95,500) dengan 10,000 saham XYZ Sdn Bhd yang nilai pasarannya langsung tidak diketahui.
Untuk menjelaskan lagi perkara ini serta menunjukkan penyelewengan yang disebabkan oleh nilai par, kami meninjau contoh di mana kedua-dua syarikat tersenarai di Bursa: Tenaga Nasional Berhad (sebuah GLC) dan Berjaya Corporation Berhad (sebuah syarikat yang dikuasai oleh hartawan ternama Vincent Tan).
Nilai par kedua-dua syarikat adalah sama, iaitu RM1.00 sesaham, tetapi harga pasaran Tenaga pada 17 November 2014 ialah RM13.50 sesaham dan harga pasaran Berjaya ialah RM0.475 sesaham. Harga pasaran Tenaga jauh lebih tinggi daripada nilai par, sebanyak 13.5 kali ganda; akan tetapi, harga pasaran Berjaya lebih rendah daripada nilai par.
Mengikut metodologi kerajaan, pemilikan 10,000 saham Tenaga adalah sama dengan pemilikan 10,000 saham Berjaya atas sebab kedua-dua syarikat mempunyai nilai par yang sama. Seseorang pelabur yang waras langsung tidak akan tukar 10,000 saham Tenaga yang dimilikinya (nilai pasaran sebanyak RM135,000) dengan 10,000 saham Berjaya (nilai pasaran hanya RM4,750)!
Mari kita meninjau ketidakmunasabahan nilai par sebagai asas pengiraan pemilikan ekuiti bagi semua syarikat yang tersenarai di Bursa. Secara amnya, kebanyakan saham yang tersenarai di Bursa berharga pasaran beberapa kali ganda lebih tinggi daripada nilai par. Fakta ini terbukti dengan jelasnya oleh data rasmi,
Pada Disember 2000, secara pukul rata, bagi semua syarikat tersenarai di KLSE, harga pasaran adalah tiga kali ganda lebih tinggi daripada nilai par. Fakta yang lebih penting ialah bagi syarikat-syarikat yang diswastakan oleh kerajaan, harga pasaran adalah 7.2 kali ganda lebih tinggi daripada nilai par.
Tetapi, bagi syarikat-syarikat tersenarai yang bukan diswastakan oleh kerajaan, perbezaan di antara harga pasaran dan nilai par hanya 2.4 kali ganda.
Pemesongan dalam pemilikan ekuiti yang disebabkan oleh penggunaan nilai par dalam metodologi kerajaan boleh menjadi sangat besar sekiranya portfolio pelaburan (komposisi pelaburan saham dalam syarikat yang diswastakan oleh kerajaan dan pelaburan dalam syarikat yang bukan diswastakan) di antara bumiputera dan bukan bumiputera banyak berbeza.
Seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 2, bagi syarikat-syarikat yang diswastakan oleh kerajaan, pihak kerajaan memiliki hampir 50 peratus sahamnya. Pemilikan bumiputera ialah 25.6 peratus (mengikut nilai par), manakala kaum bukan bumiputera hanya 14 peratus.
Tambahan pula, perbezaan di antara nilai par dan harga pasaran bagi syarikat-syarikat yang diswastakan adalah jauh lebih tinggi daripada syarikat-syarikat yang bukan diswastakan (7.2 kali ganda berbanding dengan 2.4 kali ganda, sila lihat Jadual 1). Ini bermakna, pemilikan ekuiti mengikut kaum akan banyak berubah apabila nilai par digantikan dengan harga pasaran sebagai asas penilaian.
No comments: